Op 27 augustus pak ik de draad van het ParisProofPlan-trainingen geven weer op. Ik strijk dan neer in Vlissingen waar ik van Meewind een trainingsruimte aangeboden heb gekregen (waarvoor dank!).
Ik ga weer in geheel eigen stijl een hele dag met jullie de diepte in met praktijkvoorbeelden uit mijn eigen adviespraktijk en die vul ik graag aan met vragen die jullie aanbrengen. De ervaringen die ik in Groningen en Friesland tot nog toe opdeed neem ik mee naar Zeeland, alsmede de nieuwe cases die de afgelopen maanden weer op mijn pad kwamen.
Deze keer zal ik o.a. een kort intermezzo over rekenen met Waterstof opnemen in het programma naast de reguliere onderwerpen als kierdichting, ventilatie, de onzin van hysterisch isoleren en het uitstellen van het warmtekeuzemoment.
Als je dus interesse hebt in hoe je nou een woning in Slimme Stappen gereedmaakt voor het onvermijdelijke gasafscheid, dan raad ik je mijn cursus van harte aan.
Net zoals de vorige keren weer volledig verzorgd met lunch, deelnemingscertificaat, gratis toegang tot mijn ebook “Van-Gas-Los-Maar-Hoe dan?” en inclusief BTW.
Ik heb plek voor 12 mensen, er zijn nog 10 stoelen beschikbaar!
Carlo van de Weijer schreef deze week een lezenswaardig stuk in het FD over “De vliegschaamte voorbij” (link onder artikel). Hier wat kanttekeningen van mij.
De strekking van het artikel is dat we binnen niet al te lange tijd uit elektriciteit en kooldioxide uit de lucht recyclebare kerosine kunnen maken, en omdat die kringloop gesloten is wordt vliegen klimaatneutraal. Tot zover ben ik het helemaal met hem eens. Omdat je voor vliegen alleen vliegvelden en geen verbindingsinfrastructuur zoals bij treinen nodig hebt wordt vliegen de beste transportoptie voor de toekomst.
Tot zover de vreugde en jolijt.
Futuristisch V-vormig-vliegtuig dat 15% zuiniger zou zijn dan bestaande vliegtuigen.
Nu de harde realiteit
We nemen een populair zoals vliegtuig de Boeing 737 Max. Die verbrandt 20 ton kerosine per 6500 kilometer. Vliegtuigen zijn al extreem efficiënt omdat het vliegbedrijf geld verdient als er bespaard wordt op kerosineverbruik. Nu gaan we heeeeeeel ver in de toekomst kijken en doen alsof alle vliegtuigen die nu vliegen afgeschreven zijn en vervangen zijn door het allerzuinigste wat nu bedacht kan worden : nóg 15% zuiniger. Dan verbrandt dat toestel 17 ton kerosine per 6500 kilometer. Retourtje Antalya.
In een kilo kerosine zit 12,8 kWh aan chemische energie die bij verbranding vrijkomt. Er wordt dan warmte en CO2 gevormd (en roet en waterdamp = vliegtuigstrepen). De grap van scheikunde is dat we nu dus ook weten wat de MINIMALE energie is die we in een fabriek moeten stoppen om er weer kerosine te maken, 12,8 kWh per kilo! Dusssss…. Om voor een retourtje Antalya kerosine te maken hebben we 17.000 x 12,8 = 217.600 kWh nodig. Als de fabriek 100% efficiënt is. Maar dat is onmogelijk, je hebt altijd verliezen. Ik ga aardig zijn. De fabriek is 75% efficiënt. We hebben dan 290.000 kWh nodig. Een modern zonnepaneel wekt 290 kWh op jaarbasis op. We hebben dus de jaaropbrengst van 1000 zonnepanelen nodig. Voor 1 retourtje.
250 miljoen zonnepanelen nodig
Elk jaar bezoeken 250.000 vliegtuigen Schiphol (500.000 vliegbewegingen) zodat we ongeveer 250 miljoen zonnepanelen nodig hebben. Alleen om te vliegen. 412 vierkante kilometer. 20 bij 20 kilometer. En elk jaar 20 vierkante kilometer er bij om de 5% groei op te vangen.
Energietransitieopgave
Het klinkt alsof dat best te doen is, maar dit zijn EXTRA panelen. Ik heb voor de grap eens gekeken hoeveel PV-opwek we moeten neerzetten naast de huidige opwek die er meest staat om huishoudens te verduurzamen…. 20x zoveel!
Probleem 3
Kooldioxide-uitstoot op zeeniveau is niet hetzelfde als kooldioxide-uitstoot op 10 kilometer hoogte. En op deze manier blijft de vliegindustrie een transportmachine om kooldioxide hoog in de atmosfeer te dumpen, samen met veel roet en waterdamp (vliegtuigwolken zullen niet minder worden met elektrokerosine).
Het echte probleem
Vliegen is per kilometer belachelijk goedkoop. En dat is best een knappe prestatie… het is zo goedkoop geworden door de schaalgrootte steeds verder op te voeren, te investeren in nieuwe technieken en natuurlijk omdat vliegen helemaal belastingvrij is. Geen accijns op de brandstof, geen BTW en een zeer vriendelijk fiscaal milieu voor de vliegvelden. Voor de regionale vliegvelden komen daar nog Europese subsidies bij.
En dus vliegen we voor €160 naar een zandstrand 3000 kilometer verderop voor 2 cent per kilometer. Dát is het echte probleem, Zelfs met 100% belasting vliegen we nog voor minder dan een stuiver per kilometer.
Samenvatting
Duurzaam vliegen….ik geloof er niet in. We kunnen wellicht de lat heel hoog leggen en uitstootloos gaan vliegen met elektrische turboprop vliegtuigen maar daar blijft toch nog minstens de helft van de schone elektra voor nodig als voor elektrokerosine. Dus als je voor schoon vliegen bent moet je morgen naar het malieveld om kern- en/of thoriumcentrales te eisen. Die zijn vermoedelijk gelijkertijd klaar met de de benodigde elektrokerosineraffinaderijen.
De echte oplossing zit hem in het genieten van de dronebeelden van Floortje Dessing en vervolgens de zelfbeheersing opbrengen om niet meteen naar tjieptickets te klikken.
Nabrander : Ik vermoed dat de elektrisch hybride turboprop sneller geïntroduceerd zal worden dan het 15% zuinigere straalvliegtuig hierboven. Deze is zo’n 20% zuiniger dan een gewone turboprop. Wel alleen geschikt voor langzaam vliegende vliegtuigen. Maar we moesten toch onthaasten :-).
Mijn visitekaartjes zijn bijna op en “Everything Sustainable” bleek achteraf wel een érg breed begrip te zijn. Het voordeel van ZZP’er zijn is dat je snel en flexibel in kunt spelen op marktontwikkelingen. En de KvK is online tegenwoordig, een nieuwe handelsnaam toevoegen is zo geregeld.
En nu komen er een paar zaken mooi bij elkaar: naamswijziging nodig, de ParisProofPlan-boodschap lijkt geland gezien de interesse van woningcoöperaties en gemeentes, de visitekaartjes zijn op en ik ben er na 5 jaar zoeken uit …. ik ben Huisfluisteraar.
Ik heb mezelf de afgelopen 5 jaar een beeld gevormd van wat “duurzaamheid” precies voor me betekent en hoe ik daar invulling aan wil geven. Voor mij houdt de noodzaak voor “duurzaamheid” in dat we als wereldgemeenschap tot de conclusie gekomen zijn dat we de grenzen overschreden hebben van wat de Aarde aan kan. “Aarde” schrijf ik al een poosje met een hoofdletter trouwens, om haar op een level playing field te krijgen met onze buurplaneten Venus en Mars.
Ik schreef al in 2013 een blog over onze generatie die het klimaatprobleem veroorzaakt heeft (en dan vooral wij, 1e-wereld burgers). Daarom vlieg ik al een poosje niet meer. Ik kreeg ook al snel in de gaten dat zonnepanelen verkopen echt een druppel op de gloeiende plaat is. Dus ik begon me te richten op oplossingen die de CO2-uitstoot ECHT verlagen. Aardgas vervangen door evenveel stroom uit een gascentrale hoort daar niet bij. En dus werd het een zoektocht naar energie besparen zonder dat daar grote hoeveelheden grondstoffen voor nodig zijn.
Een leuk aspect in mijn ontwikkeling is dat ik ontdekte dat veel van de dingen die nodig zijn om huizen energiezuiniger te maken ook het wooncomfort flink verhogen. En dus veerde ik al judoënd mee met de klantvraag die steevast luidt “ik wil van het gas af”. Ik begon goed naar het huis van de klant te kijken en probeerde te doorgronden WAAR de energie nou precies het pand verlaat. Want ik ben erg rechtlijnig waar het om energie gaat : Joules in = Joules uit. Punt. Als er meer Joules uit gaan dan er in komen koelt het huis af. Moeilijker dan dat is het niet. En dus begon de zoektocht naar hulpmiddelen om de energiestromen in kaart te brengen. En parallel daaraan de zoektocht hoe de klant uit te leggen waarom al die weglekkende joules kou aan zijn nek veroorzaken.
Afijn, leren adviseren is meters maken en die ben ik dus aan het maken: tussenwoningen, TOEK-ertjes, flats, villa’s, nieuwbouw, monumenten, zelfs al een hele straat, zelfs al een heel gemeentehuis en elke keer weer die Joules uitleggen in comfort-termen. En er in blogs en tweets over vertellen, want er zijn nogal wat misverstanden over de energietransitie. Dat het een ton per woning kost, bijvoorbeeld. Mijn klanten weten inmiddels allemaal dat de energietransitie gaat over gepland onderhoud op de goede (NoRegret) manier uitvoeren in Slimme Stappen. Weet ik van tevoren wat er moet gaan gebeuren? Nee, en dat maakt het ook best spannend eigenlijk, maar ik heb mezelf nog nooit teleurgesteld. Het lukt tot nog toe altijd om de klant mijn toegevoegde waarde te laten zien.
Want de klant is vandaag de dag totaal de weg kwijt in het duurzaamheidsbos: isolatie, zonnepanelen (“Altijd mee beginnen!”), warmtepompen en triple glas. “En als ik die dan koop hoe weet ik dan dat ik niet morgen tot de ontdekking kom dat ik toch de scheve vloer had moeten vervangen?”
Een plan maken voor heel veel huizen komt dan neer op goed luisteren naar die klant en zijn energierekening. Dan een paar rondjes door het huis en de omgeving maken om het in de vingers te krijgen. En vervolgens de klant uitleggen in welke richting je oplossingen verwacht …. alvorens aan alweer een Paris Proof Plan te beginnen….
Mijn klanten bellen, DM’en en Appen me altijd met “Ik weet niet precies wat je doet maar volgens mij ben jij precies wat ik nodig heb”. Een Huisfluisteraar dus 🙂
Gastblog van de ParisProofPlan-Noord adviseur Willem Boeke. Ga er even voor zitten, het is een heerlijk stuk!
Vroeger…
Tot 1961 woonde ik in een huis met een kolenkachel, een losse “Aladdin” petroleumkachel en een geiser op butaangas (uit flessen).
’s Winters moesten we dagelijks met de kolenkit naar de schuur waar zich de antraciet-opslag bevond.
’s Avonds, voor het slapengaan, werd de kachel vol gegooid en “gesmoord”. Met een beetje geluk hoefde de kachel dan de volgende ochtend niet opnieuw aangemaakt worden. Altijd was er veel stof: Bij het bijvullen, als de asla geleegd werd en vooral als de schoorsteenveger langskwam.
De butagasfles raakte natuurlijk net tijdens het koken leeg. En er moest petroleum gekocht worden, wat met een trechtertje in de Aladdin werd gegoten. Uiteraard met achterlating van het bijbehorende penetrante reukspoor.
De Aladdin kachel werd ’s winters gebruikt in de doucheruimte. Daar ontstond dan een fragiele balans tussen de aangename warmte bij het afdrogen en dreigende verstikking. Door kort te douchen werd het levensgevaar afgewend.
Alleen de woonkamer was verwarmd. Bij vriezend weer trof ik ’s morgens bevroren condens aan op mijn wollen deken en ook zat het washandje dan vast aan de wastafel. Uiteraard kwam er dan ook geen water meer uit de kraan. De leiding was (meestal) tijdig afgetapt.
Onomkeerbaar…
Toch bewaar ik geen slechte herinneringen aan die tijd. Integendeel, je kijkt er wel eens met nostalgische weemoed aan terug.
Maar toen we verhuisden naar een huis met gaskachels (op “stadsgas”) was dat wel een grote stap in comfort. Stof en viezigheid waren verleden tijd. De gaskachel ging aan met 1 lucifer en je kon hem naar believen regelen.
Het was een point of no return. Er werd een onomkeerbare stap gezet.
Een huis dat nu zou worden aangeboden met alleen een kolenkachel, een butaangasgeiser en een “Aladdin”… Veel mensen zouden er niet op af komen, althans weinigen zouden er zonder drastische aanpassingen intrekken.
Veel meer points!
Later verhuisden we naar een huis met een olie gestookte CV! Er was een groot vat in de tuin ingegraven. Nog maar één keer per seizoen was er een lucifer nodig en de regeling ging via een kamerthermostaat. Wat een luxe! Bovendien: Ook slaapkamers en de badkamer konden nu verwarmd worden. Opnieuw: een point of no return.
Ook als we verder teruggaan in de tijd blijkt dat dat verschijnsel veel vaker is opgetreden.
In Twente kende men lange tijd het zgn. los hoes: Een gebouw waar mens en dier samen leefden. Via een gat of kieren in het dak kon de rook van het houtvuur wegtrekken, al was die trek er niet altijd.
Het moet net zo’n point of no return geweest zijn toen er huizen beschikbaar kwamen waar mens en dier gescheiden leefden en waar de rook van het houtvuur via een schouw / schoorsteencombinatie kon verdwijnen. Een echt los hoes in z’n oorspronkelijke staat waar mens en dier tezamen wonen kom je in Twente niet meer tegen. Het zijn nu toeristisch aantrekkelijke restaurants. Zonder vee tussen de tafeltjes.
Ook de overgang van een open houtvuur naar een turf- en later kolenkachel gaf comfort en veiligheidswinst: veel minder werk: meer warmte per kilo brandstof en meer branduren per bijvulling. Points of no return!
Alhoewel… Soms leiden vooral nostalgische gevoelens ertoe dat mensen toch weer de verkeerde beslissing nemen om “gezellige”, maar o zo smerige, houtvuurtjes in huis aan te leggen…
De overgang van kolenkachel naar olie of stadsgas verhoogde de regelbaarheid. De brandstof liep via een buisje, al dan niet met een pompje, vanzelf naar het vuur toe. Fantastisch toch? Points of no return!
Niet alleen de verwarmingstoestellen, ook de bouw van het huis zelf onderging zo’n ontwikkeling. Als je goed naar de foto’s van kapotte huizen bij de watersnoodramp van 1953 kijkt valt het op dat toen nog veel huizen halfsteens gemetseld waren. Wat een comfort als je dan verhuist naar een huis met een steens muur: Sterkere, veiliger bouw en de warmte werd al wat beter vastgehouden! Point of no return!
En dan vervolgens die overgang naar de spouwmuur!
Wat te denken van de voordelen van het trasraam: De in de jaren 30 opgekomen gewoonte om de muur van fundering tot ca 50 cm boven het maaiveld te metselen met extra hard gebakken stenen en extra sterke, water-ondoorlatende tras-metselspecie: vocht-optrekking werd zo tegengegaan: Minder schimmel! Meer comfort en gezondheid! Point of no return!
Bij elke overgang is er een periode geweest waarin de nieuwe ontwikkelingen duurder waren en pas geleidelijk in zwang kwamen. Al in de negentiende eeuw waren er gebouwen met centrale verwarmingssystemen, maar dat was toen nog niet voor de ‘gewone man’ weggelegd. Pas als een bepaalde kritische massa is bereikt is er sprake van een point of no return. Tegenwoordig gaan ontwikkelingen en dus het bereiken van die kritische massa steeds sneller.
Wat is comfort?
Wie niet anders wist dan te leven in een halfsteens gemetseld huis met een turfkacheltje kon volkomen tevreden genieten van zijn comfort: Dat is immers veel beter dan een plaggenhut met een open houtvuur? Plaggenhutten en van losse planken opgetrokken “keten” waren nog volop, bewoond en wel, aanwezig in Zuidoost Drenthe tot in de jaren 50 van de vorige eeuw!
Tegenwoordig wordt comfort door het ISSO[1] precies gespecificeerd op basis van temperatuur, luchtvochtigheid en luchtstroming, maar comfort blijft een persoonlijke ervaring. Wie tevreden woont in zijn slecht geïsoleerde jaren-zeventig-doorzon- (ook wel: doorwaai-) woning heeft geen boodschap aan het ISSO en ziet de noodzaak nauwelijks in van het aanbrengen van verbeteringen.
Kijken we naar auto’s dan komt e.e.a. wel wat scherper in beeld: Auto’s gaan nu eenmaal minder lang mee dan huizen en we veranderen ook vaker van auto.
Waren we de jaren zestig van de vorige eeuw volkomen tevreden met een NSU Prinz 4, waarmee we ’s zomers met 5 personen en een tent maar de Harz reden, tegenwoordig kijken we er hooguit met een nostalgische oldtimer-liefde blik naar. Voor dagelijks gebruik is een beetje auto voorzien van een krachtige, stille (elektrische!) motor, cruise-control, stuurbekrachtiging, goed regelbare airco, etc.
En wie nu in een tweedehands Suzuki alto rijdt is wellicht volkomen tevreden, maar als die nieuwe baan een mooie leasebak mogelijk maakt wordt de stap terug in de praktijk toch eigenlijk niet meer gezet. En bovendien, zelfs de Suzuki alto is al een stuk comfortabeler en veiliger dan die NSU.
Kortom, we moeten comfort-verbeteringen niet achteloos afdoen als “onzin” en “voor mij niet nodig omdat we op dit moment tevreden zijn met wat we hebben”.
Terug naar de huizen.
Als we nu een huis kopen met een gas-cv met radiatoren, een beperkte isolatie, dubbel glas uit de jaren 80, simpele ventilatieroosters en een redelijke staat van onderhoud moeten we beseffen dat de waarde van dit huis[2] in hoog tempo gaat teruglopen. Waarom? Alleen al vanwege de point-of-no-return effecten die opnieuw gaan optreden.
Want net als bij de komst van het aardgas, dat stadsgas, butaangas, olie en kolen verdrong, krijgen we nu met de elektrificatie van gebouwen te maken. Een gebouw wordt bovendien in toenemende mate een “technisch ding”. Denk ook aan eisen van brandalarmering, beveiliging, ict-voorzieningen, etc.
Met het verdwijnen van aardgas zijn (lage temperatuur) vloerverwarming, de veel betere isolatiestaat die eigenlijk vereist is voor die vloerverwarming en comfortventilatie (balansventilatie) in opkomst.
Wie eenmaal in zo’n huis woont, dus met vloerverwarming (geen ruimte innemende en vieze radiatoren meer, regelbaarheid per kamer), goede isolatie en comfortventilatie, wil niet meer terug. Point of no return dus. Het aantal gegadigden voor dat ‘jaren-zeventig- huis’ gaat dus afnemen! Soms zelfs in die mate dat de sloophamer eraan te pas komt.
De droevige staat van onze woningvoorraad
Wen er maar aan: Huizen verliezen waarde. En we kennen in Nederland een enorme voorraad van relatief slecht gebouwde, slecht geïsoleerde en geventileerde huizen en andere gebouwen. Van de schoolgebouwen is zelfs 97 % ondermaats geventileerd! In het westen van het land kennen we de problematiek van bodemdaling (paalrot, verzakking van straat en tuin, etc.) en last but not least hebben we in Groningen nog een dingetje met door aardbevingen getroffen gebouwen.
Er is dus sprake van een gigantische achterstand in onderhoud en beheer van onze woningvoorraad. Voor een belangrijk deel is dat een indirect gevolg van het aardgas. In de jaren zeventig moest het aardgas namelijk zo snel mogelijk op! Kernenergie was immers, zo meende men toen, in opkomst! Bovendien was er ook toen al een tekort aan woningen. Er is daarom in de jaren zeventig een enorme hausse geweest van kwalitatief ondermaatse en bewust niet-geïsoleerde bouw. Dat is een vrij specifiek Nederlands verschijnsel. Net zoals ook de verzakkende woningvoorraad op palen en de problematiek in Groningen een vooral Nederlands fenomeen is. Politici zijn wel de laatsten om dit verhaal zo te schetsen, maar dat doet niets af aan de realiteit van dit slechte nieuws.
O ja en de aardgasbaten…. Die zijn inmiddels grotendeels verdampt. Uitgegeven aan diverse weinig efficiënte aspecten van onze verzorgingsstaat.
Comfort, Onderhoud en Energietransitie
We gaan dus, tegen wil en dank, een nieuw point-of-no-return moment krijgen waar het gaat om comfort.
We hebben daarnaast een mega-achterstand in onderhoud en beheer van onze woningvoorraad. Dit is nog verder versterkt en verscherpt door de bouwachterstand die is ontstaan tijdens de crisis van 2008 – 2012.
En dan, last but not least, is er de energietransitie natuurlijk. Die zogenaamd honderden miljarden moet gaan kosten volgens bepaalde, weinig oplossingsgerichte roeptoeters.
Voor de energietransitie zelf is helemaal niet zo veel geld nodig. Wel is er het geschetste achterstallig onderhoud van de woningvoorraad en gaan we geleidelijk naar het next level in wooncomfort.
Maak een Plan!
Wat we vooral niet moeten doen: blindelings zonnepanelen van Coolblue leggen op een ongeïsoleerd einde-levensduur-dak. Of op de beurs COP1 elektrische cowboy-apparaten met strato-elementen of ioniserende pomp-ketels met 13 Ampere “faseintensiteit” bij 400 Volt kopen.
We moeten ons ook niet in de eerste plaats blindstaren op ons, met zonnepanelen gesaldeerd, netto energieverbruik: Immers, zonder maatregelen blijft het bruto verbruik hoog. Vaak wordt het zelfs hoger onder het motto: de zon… En de belasting van het elektriciteitsnet en het milieu neemt op die manier niet of nauwelijks af.
Wat we vooral wél moeten doen: een Plan maken.
Een plan waarin je de bruto energiebehoefte eerst eens omlaag brengt en tegelijkertijd een stap zet in de richting van comfortverbetering. Begin met het “laaghangend fruit”: kleine investeringen met een grote impact: Bijv. tochtstrips aanleggen of het lager inregelen van je cv-ketel, zodat hij eindelijk die 107 % rendement enigszins gaat benaderen.
Stap af van de mind-set over terugverdientijden.
Kijk eerst eens naar je gezondheid. Hoe muf is het in huis als je terugkomt van je vakantie of na het uitzwaaien van de verjaarsvisite? Hoe staat het met je ventilatie? Hoe (on-)gezond is die schimmel in badkamer of bijkeuken? Isoleren en ventileren betekent een einde aan tocht en mufheid en een grote winst in comfort!
Investeer in die comfort-stap! Al was het maar omdat de waarde van je huis erdoor verbetert. Er zijn geen terugverdientijden voor investeringen in comfort: Dat bespreek je immers ook niet bij de nieuwe keuken, badkamer of auto.
En kijk vervolgens naar wat je toch al een keer zou moeten doen in het kader van het onderhouden van je gebouw. Elk gebouw vereist nu eenmaal onderhoud en dat is meer dan alleen een verfbeurt.
Als je huis goed geïsoleerd, goed geventileerd en tochtvrij is bespaar je al heel veel op het energieverbruik, maar vooral: je woont ineens veel comfortabeler en je huis is in waarde gestegen. Als dan op een bepaald moment de cv-ketel als warmtebron aan zijn eind is, kun je die investering in een kleine warmtepomp (met subsidie) wel terugverdienen, evenals die paar zonnepanelen die nodig zijn voor het stroomverbruik. De gasmeter kan de deur uit en hebt jouw bijdrage aan de energietransitie geleverd.
Kortom, laat deze blog op je inwerken en maak een Plan. Waarom niet meteen een ParisProofPlan?
[1] Kennisinstituut voor de Bouw- en Installatietechniek
[2] Ik doel hier uitsluitend op de waarde van het huis zelf; de grondwaarde, m.a.w. de plek waar het huis staat, kan een geheel andere waardeontwikkeling laten zien!
“Infrarood” is een complex iets. Twee panelen die evenveel stroom gebruiken en even warm worden kunnen een compleet verschillende warmtebeleving geven. Er zijn leveranciers die goede spullen leveren en ook goed kunnen uitleggen waarom hun product werken en duidelijk uitleggen hoe je de spullen moet gebruiken, andere maken er een potje van…..
Ik zal het netjes houden ….. ik heb geen zin in weer een fitty over COP1 onzinverkopers maar ik MOET over deze leverancier toch even mijn hart luchten. Ze stonden van de week op de Renovatiebeurs in Den Bosch op een prominente plek met een grote stand en kregen veel aanloop en gaven lezingen….. met als gevolg weer de bekende vragen dit weekend : “Lars, wat vinden we hier van?”. Omdat zo’n stand vast niet goedkoop is zal er een hoop geld en marketingbudget achter zitten, dus men zal wel tegen een stootje kunnen van deze Don Quichot.
Om heel eerlijk te zijn was ik ze voorbij gelopen want weer een infraroodverkoper met als slogan “Voor minder dan €10.000 van het gas af”. Ik vind daar wat van, getuige deze website (en mijn recente blog op Installatie.nl) en de interesse voor mijn trainingen over hoe je dan wél een goed plan maakt voor de energietransitie. En er was genoeg interessants op de beurs te zien, zoals Vacuümglas, PCM warmtebuffers en adiabatische kantoorkoeling.
Maar goed, ik was ze voorbijgelopen omdat ik moe ben van de handige jongens die voor “minder dan 10k” klanten helpen met het probleem “ik moet van het aardgas af”. Dat moet nog helemaal niet, dat staat nergens. We hebben de tijd en door nu met maar 1 doel (de ketel er ze snel mogelijk uit) voor ogen het vraagstuk te benaderen wordt de energietransitie op landelijk niveau bezien juist TEGEN gewerkt.
En ik heb persoonlijk last van deze bedrijven omdat ze de serieuze energieadviseur met een degelijk onderbouwd verhaal van zijn werk houden. Ik reken mezelf daartoe. Ik zal deze keer niet op de man spelen maar ga wel de productrange bespreken op compleetheid van de informatie, eerlijkheidsfactor van de gepresenteerde informatie en inschatting van de impact van de oplossing op de energietransitie. Voor de compleetheid hier een lijstje met handelsnamen van deze “duurzame ondernemers” / spullenverkopers. Ik ga niet ál hun websites langs waar dezelfde spullen aangeboden worden maar deze kwam ik zo al tegen:
Dat gezegd hebbend, hier de oplossingen van Zondergas.Nu:
Zondergas Vloerverwarming
Dit zijn gewone dunnefilm infraroodfolies die je al voor een paar euro per meter uit Azië haalt. “Geprefabriceerd op maat” is verbloems voor “op lengte van de rol geknipt en van een stekker voorzien”.
“14-40% energiebesparing als je de thermostaat 4 graden lager zet” …. yep. Basisnatuurkunde… of je het ook echt gaat doen….ik betwijfel het.
Compleet : Nee (vermogen / m2 mist), oppervlakte temperatuur mist
Eerlijk : mwa, geen woord over het jaarverbruik
Oplossing energietransitie? : Nee, als salderen stopt dan zal blijken dat je in december en januari leegloopt op de energierekening omdat je 100% kolenstroom nodig hebt tijdens de koude mistige windstille dunkelflaute.
ZonderGas Warmtepanelen
Standaard infraroodpanelen die op Alibaba voor €50 ingekocht worden? Geen idee, het wordt niet duidelijk gemaakt wat de producteigenschappen zijn. Gemiste kans voor ze dat ze de term CarbonCrystals niet gebruikt hebben, zou volgens mij nog meer klanten trekken.
Infraroodpanelen kunnen best werken als de kierdichting op orde is en als de oude CV-ketel erg inefficiënt werkte (zie hieronder bij waterzijdig inregelen). Ik ben er een fan van voor badkamers en studeerplekken: tijdelijke snelle lokale warmte.
Jammer dat er niks wordt gezegd over oppervlaktetemperatuur, emissiviteit van de stralingslaag, wijze van isoleren van het paneel, temperatuur van de achterkant bij langdurig gebruik enz enz….
Overige info: zie hierboven.
ZonderGas Ionisatie CV pomp
Wow … hier gaan we echt los met het misleiden van klanten … hallo Autoriteit Consument en Markt? Het bekt gelijk al lekker, een ioniserende pomp, dat we daar niet eerder opgekomen zijn! Het woord “pomp” doet denken aan de efficiënte warmtepomp dus dat wekt alvast vertrouwen. Ik vermoed dat met de pomp de circulatiepomp bedoeld wordt, deze zit in elke CV-ketel. En dat ioniseren dan? Dat is gewoon een manier om het water zelf als weerstand te gebruiken ipv een dompelaar zoals die in een gewone boiler (zie hieronder) zit.
“Door deze energie gaan de moleculen sneller bewegen en wordt elektriciteit in thermische energie omgezet.”
Dit is brugklas-natuurkundige taal voor: een weerstand zet elektrische energie om in warmte. Geen leugen maar wel dikdoenerij.
“Omdat er geen sprake is van een weerstand zoals bij gebruikelijke verwarmingssystemen is de ionisatie ketel heel snel op temperatuur (binnen een paar seconden).”
Oeps, toch nog een leugen… alleen snappen ze zelf niet wat ze schrijven….
“Het grote voordeel van Ionisatieverwarming is dat deze een energie omzettingscoëfficiënt van 3:1 heeft.”
Ik hoop voor hun dat ze bedoelen 1:3. Dat staat bij warmtepompen voor 1 kWh elektra in, 3 kWh warmte uit, een Coefficient of Performance ofwel COP van 3. Dat kan prima omdat een warmtepomp laagwaardige thermische energie verplaats van buiten naar binnen. Met weerstanden kan dat echter niet. En daarmee zijn we bij het regelrechte bedriegen aangekomen. Als dit waar zou zijn dan hadden ze morgen een extra editie van de Nobelprijs voor Natuurkunde ingelast. De wet van behoud van energie is een van de oudste en best begrepen natuurkundewetten. Ioinisatieverwarming gaat dit niet omver gooien. Dit apparaat is COP1, punt uit.
Ze maken zelf een handig lijstje waar ik wat van kan vinden, dus per punt:
Zal in de praktijk gehaald worden als de ketel die verwijderd wordt een kapotte VR ketel was, geen verdienste van deze oplossing. Zie ook 20.
Geldt voor elke doorstroomverwarmer
Er zit ook geen peperkoek in
Uhm…ja, dat was met de overstap van moederhaarden op olie naar gas-ketels opgelost
Duidelijk
Behalve de CO2 en fijnstof van de gas- of kolencentrale
JUIST niet, PV levert niks op in windstille koude nacht als de ketel aanstaat
Dat zullen we maar aannemen
Waar, dat is waar voordeel elke doorstromer
Waar, dat is waar voordeel elke doorstromer
Waar, dat is waar voordeel elke doorstromer
Waar, dat is waar voordeel elke doorstromer
Volgens mij is “de snelheid” van je verwarmingsbron niet zo belangrijk. Dit is gewoon een effect van elke weerstandverwarming, zie de broodrooster.
Dat is waar, behalve dat dat in NL nog nooit gebeurd is. Deze eeuw hadden we 1 dag waarop het kwik onder -10C bleef.
Waar, dat is waar voordeel elke doorstromer
Aandachtspuntje, wat als de website, FLOEP, verdwijnt zo snel als ie kwam, hoe kom je dan elke 10 jaar aan een nieuwe ionisator?
Zien, dan geloven
Maak een plan?
Lang leven de elektronische regeling
TADAAAAAAA!!!!! (BevorderT, trouwens)
Daar gaan we even op in. Waterzijdig inregelen kan, getuige praktijkcijfers van leveranciers van kwaliteitsoplossingen, besparingen opleveren die wel oplopen tot 40%. Het is dan ook 1 van de beste tips die ik gratis weggeef aan mijn toehoorders….. maar natuurlijk geen produkteigenschap van de ionisatieverwarming.
1 Fase 400 Volt …. schiet mij maar lek…..en na “fase intensiteit” haak ik definitief af…. NEXT!
ZonderGas Warmtepompen
De warmtepompboiler (Combine TDAir) lijkt wel OK, jammer dat ze niet de gebruikelijke term gebruiken. In de specsheet staan 2 COP waardes: bij 20 graden en bij 7 graden. Die van 7 graden geeft de zogenaamde Seasonal of sCOP waarde weer omdat het in NL gemiddeld 7C graden is in de winter. De waarde is dan 2.8 wat … zozo is. De waarde bij -7C wordt niet gegeven zodat we geen zicht hebben hoe het systeem het doet als het vriest. Jammer…..
De Combine ThermoDynamic, een thermodynamische warmtepomp met aluminium warmtewisselaarplaten. Dit vind ik wel een interessante oplossing hoewel ik me afvraag hoe hij het doet als er sneeuw op ligt.
Ook hier weer geen informatie over bij welke temperatuurtrajecten de COP’s geldig zijn.
Wel degelijk een slimme feature van de aansturing: een ingang waarmee de omvormer kan melden dat er stroom over is. Cool als je een omvormer hebt die dat kan.
De zwembadwarmtepompen zijn niet mijn specialiteit. Ik laat ze buiten beschouwing, ook niet relevant voor 99% van NL trouwens.
De boilers
Als je hier op klikt kom je meteen in hun webshop (andere website trouwens). Niks mis met elektroboilers, met de nodige slimme aansturing kan je gebruik maken van overschotten op de elektramarkt. “Verbruik in standby modus ca. €0,81KWh” …. nou, dan weet je wel dat de verkoper ook hier geen flauw benul heeft waar hij het over heeft.
Wahlbach doorstromers
Het klinkt indrukwekkend Duits en als je googelt op Wahlbach.com kom je ook op een Duitse ogende site maar die is flinterdun en biedt nul zicht op de vraag of er ook in Duitsland geproduceerd wordt. Op de contactpagina wordt doorverwezen naar SPI kundendienst, een zo mogelijk nog dunner website van een elektro-herstelbedrijfje.
Doorstromers kunnen best OK zijn trouwens om bijvoorbeeld de wachttijd op boilers die ver weg staan energie-efficiënt te overbruggen. Ook in kleine appartementjes zijn ze best OK, bijvoorbeeld in de keuken.
Samenvatting
Heeft ZonderGas.nu pech dat ik juist hun website eruit pik voor een beoordeling? Nee. Getuige de lange lijst webistes hierboven en het geld wat besteed is aan de beurs doet vermoeden dat hier grof geld achter zit. De marges op de spullen die ze verkopen zijn GIGANTISCH (een keer of 9 over de kop?) dus ze hebben er alle belang bij om zo snel mogelijk zo veel mogelijk klanten “te helpen”.
Mijn persoonlijke mening is dat dit het type spullenverkoper van het ergste soort is die de hele verduurzamingsindustrie in een kwaad daglicht stelt “omdat het in de praktijk toch allemaal erg tegenviel”. Ik hoop dat mensen die goede achtergrondinformatie over de oplossingen van ZonderGas.nu c.s. zochten hiermee geholpen zijn en dat ik nu weer door kan met energieadviezen schrijven, ik heb een puist werk liggen.
Na een succesvolle lancering in Groningen is nu Friesland aan de beurt. Ik kom 2 dagen trainingen geven in het integraal adviseren over energievraagstukken bij het klaarmaken van woningen voor de toekomst. Door niemand gesponsord of gesubsidieerd, nul belangengroepen dienend, onafhankelijk en breed geïnformeerd.
Of je nou energiecoach bij een coöperatie bent of als woningeigenaar zelf aan de slag wilt me je huis het is een leuke dag waar je vol energie en goede ideeën en een uitgebreider netwerk de deur weer mee uit gaat.
We beginnen om 9:00 (inloop vanaf half negen) en tegen een uur of half vijf zijn we weer klaar.
Wij zorgen voor de lunch en cursusmateriaal, jullie nemen goede zin en vragen mee.
*** Disclaimer – Nissan nodigde mij uit voor een geheel verzorgde dag proefrijden in de nieuwe Leaf en vroeg daarvoor niets van mij terug ***
Ik ben hartstikke druk met het opbouwen van mijn HuisFluister-toko en de uitnodiging voor het Nissan Electrify The World event belandde na een diagonale scan in de prullenbak : een hele onbetaalde dag Amsterdam vanuit Weert terwijl ik veel betaald werk aan zag komen….nou nee.
Kom nou!
Een SMS, een belletje, nog een aandringmail …. “Lars, het is echt leuk, kom nou”. De mail nog maar eens goed gelezen. Ah…tijdens het event rijden we in de nieuwe Leaf ePlus die na de zomer uitkomt, en we gaan een nieuwbouwproject kijken waar de Nissan thuisbatterij onderdeel is van een integraal plan. Dat was toch eigenlijk wel erg leuk en interessant. Dus ik zei toch maar ja.
Vorige week vrijdagochtend ging de telefoonnummer met een onbekend nummer in Amsterdam (=geheimtaal voor : “potentiële klant die vermoedelijk te ver weg woont om te kunnen helpen”). Dus ik nam de telefoon op met de insteek iemand teleur te moeten gaan stellen want ik wil me echt echt echt op Limburg e.o. richten. “Hi, this is Nissan, I understand you are comming to the test-drive event? I would like to know if you would like to see a football-match in Amsterdam wednesday evening”….?…. uhm, JA!
De werkweek begon zondagavond al voor 2 dagen trainingen geven in Groningen, 287 kilometer enkele reis. We besteden in totaal 15 minuten bij een snellader om deze afstanden te overbruggen.
Woensdag 50 km op en neer naar Roermond voor kennismaken met een leuke woningcorporatie die ook aan het ParisProof-denken wil, gaaf! Thuis even snel een boterham en de Leaf aftoppen met de Zappy-thuislader. 100% vol voor vertrek naar…..
Ajax!
Lang verhaal kort : ik heb de spannendste 95 1/2 minuut voetbal van deze eeuw gezien vanaf een best wel mooi plekje.
De volgende ochtend verzamelden “we” bij een hotel in de buurt van de Arena. Twee van de groep kende ik : die hard Leaf rijders. De rest leren kennen was erg leuk. “In welke hoedanigheid ben jij hier?” vroeg ik meerdere keren… “Ik ben social influencer” zeiden de meesten zonder met hun ogen te knipperen. Allemaal beroepsvloggers en bloggers dus. De HuisFluisteraar was eigenlijk een beetje de vreemde eend in de bijt maar we konden het goed vinden samen. Normaal doen ze deze dagen altijd als het stortregent begreep ik maar de lucht was strakblauw en het beloofde best wel een mooie dag te worden.
In de Arena kregen we uitleg over de elektrificeringsstrategie van Nissan en hoe dat nu al in de praktijk wordt gebracht. Toemtidoem….snel naar de kelder waar een ruimte is die er meer uit ziet als een serverruimte dan een energiefabriek. Een combinatie van oude en nieuwe Leaf-accu’s zorgt er voor stabiele energievoorziening als Ed Sheeran de versterker opendraait (we zullen het voorlopig maar niet meer over voetbal hebben). Interessant was dat de accu’s meer geld opleveren door de netfrequentie te stabiliseren dan door kilowatturen te verhandelen.
En toen mochten we eindelijk naar buiten naar de nieuwe Leaf’s. De drie ervaren Leaf 2.0 rijders mochten samen een hele dag in de 60 kWh ePLUS variant rijden (er was ook een gewone ouderwetse 40 kWh-variant maar die kenden wel al dus dat had weinig nut).
Range Anxiety
Mijn eigen Leaf stond ondertussen bij het hotel aan een laadpaal want ik moest ‘s avonds weer van Amsterdam naar Weert en met maar 50% in de accu is dat echt kielekiele voor die 150 kilometer.
“Wie wil er beginnen?” …. “IK!” riep ik gelijk, de andere twee pijnlijk op hun nog niet helemaal wakkere staat wijzend :-). De eerste indruk is precies wat ik verwacht had : new car scent, exact hetzelfde dashboard en een heel klein beetje groter scherm in het middenconsole.
Ik drukte op de startknop ….. stilte. Maar dat waren we al gewend. Wat wel meteen opvalt, en dat realiseer je je pas als je een poosje EV rijdt : nog376 kilometer range! Toink! Wow! En niet eens helemaal vol! Lichte opwinding, we snakken naar lucht! Raampjes open en zachtjes zweefden we weg. De route naar de eerste pleisterplaats was al voorgeprogrammeerd dus we hoefden alleen de pijltjes te volgen op de routeplanner. Gelukkig begon de route op een leeg stukje rechte weg.
Stoplichtsprint
Auto stilgezet, ECO-stand uit. Volstroom en met gemak zo snel als mijn Leaf, wellicht nog iets sneller maar in ieder geval rap zat met drie volslanke 50’ers aan boord. Met zoveel vermogen optrekken in een flauwe bocht voelt voor passagiers al snel oncomfortabel. Later ontdekken we dat doortrekken van 80 naar 120 wel sneller gaat dan in de oude Leaf maar ik rij nooit harder dan 100 dus dat is een loze feature voor mij.
Fotomomentjes genoeg voor de bloggers, ik oefen ook wat. Door naar de lunchplaats. Daar raak ik toch wel onder de indruk van hoe goed dit soort dagen georganiseerd zijn, chapeau Nissan! Onwijs lekker lunchen op een prachtige plek en een leuke workshop met elektrische één- en tweewielige stadsscootertjes en skateboards. Gaaf dat Nissan hier het belang van inziet, Nederland is perfect geschikt voor dit type vervoer, jammer dat Mark Rutte er niet bij was om het met eigen ogen te zien.
Daarna door naar het project in Voorhout waar de Nissan Thuisaccu in gebruik is. We ontdekken een Fastned laadstation vlak bij de route en besluiten een korte detour in te bouwen voor een kleine praktijktest. Ik zal nog wat gras voor mijn collegabloggers laten staan voor wat betreft de resultaten daar.
Geïntegreerde aanpak met een bouwteam
De bezoek aan het bouwproject Voorhout Hooghkamer was een hoogtepunt van de dag voor mij. Een bouwer met ballen die tevreden klanten wil, onderaannemers die trots zijn op hun werk en met als enig afspraak : geen tweede auto, daarvoor moet je tekenen en in ruil daarvoor mag je tegen hele gunstige voorwaarden gebruik maken van deel-Leafs die ook nog eens in de uren dat ze niet in gebruik zijn helpen het elektrisciteitsnet te ontlasten. Gave huizen waar het heel fijn wonen wordt!
“Niet krankzinnig isoleren maar vooral de kieren heel goed dichten”, hear hear! Met een CEO die zich nog gewoon directeur durft te noemen, Yvonne van der Hulst, daar gaan we nog meer van horen.
En weer door
Nog een paar fotomomentjes (prachtige route trouwens, dwars door de Randstad, eigenlijk is Nederland 1 groot park als je het zo ziet). Genoeg ruimte voor nog meer stoplichtsprintjes (hoeveel kan je er daar van doen voor je ze moe bent?)
(Filmpje : Een racende 60 kW Leaf ePLus)
Samenvatting
Dit is de Leaf die voor 95% van de Nederlanders voor 95% van de tijd aan al hun eisen voldoet. Snel, stil, zuinig: een echte Nederlandse auto. Retourtje Amsterdam-Weert? Geen probleem. Elke dag woon-werkverkeer en ‘s avonds naar vrienden? Ja. Stoplichtsprint waar je elke petjesgolf mee zoek rijdt? Lachend! Relaxte rondreis door Europa? Ja.
Dingen die EV’s niet/nooit zullen kunnen
Non stop naar München blazen met 160 km/h
In 5 minuten op de snelweg benzine kopen van €1,80 per liter
Onderhoudsbeurten van 100’den euro
Sleurhut 1x per jaar naar zuid Spanje slepen
Sleurhut 1x per jaar weer terug naar Nederland slepen
Dingen die nóg beter hadden gekund
3 fase 11 of 22 kW lader, we moeten het nog steeds doen met 1F/7kW. Overigens is thuisladen met 1F/5kW zát om de auto altijd vol aan te treffen.
CCS lader ipv. ChaDeMo wat toch een beetje de Betamax van de laadindustrie is wat mij betreft. Nissan moet daar snel afscheid van nemen en het liefst tegen schappelijke kosten ChaDeMo ombouwen naar CCS voor bestaande rijders. Please.
Dingen die iedereen wil maar het toch niet haalden
TMS, Thermal Management System om de accu te koelen tijdens het laden.
Ik ben daar mild over: deze auto moet betaalbaar zijn en blijven en twee keer snelladen op een dag gaat al prima na de software-update. Dat is dus 350+300+300 relaxte kilometers op 1 dag. De Leaf gaat nooit de PanEuropaLongRangeCruiser worden. Ik heb daar vrede mee.
Ik vond het echt een heel leuke dag met heel leuke mensen. Voor herhaling vatbaar. En misschien zijn er wel meer grote bedrijven die een HuisFluisteraar willen laten vertellen over hun producten en diensten 🙂
Vanaf 1 mei komt Monique me ondersteunen bij het plannen van de werkzaamheden, uitbrengen van offertes, aanleggen van klantdossiers, follow up belletjes plegen, vragen over de trainingen beantwoorden, giften voor GoedBedrag regelen en AANMANINGSMAILTJES STUREN! en wat er allemaal niet komt kijken bij een echt bedrijf.
Vanaf woensdag staat er dus een ECHT team en kunnen we het pluralis majestatis van de ZZP’er dus achter “ons” laten 🙂
Practice what you preach is mijn motto want hoe kan je je klant beter informeren dan met ervaringen uit de eerste hand? De laadpaal dus. Volgers zullen weten dat ik vorig jaar mijn Leaf crowdfunde en dat ik sinds die tijd met veel plezier elektrisch rondtuf. Laden deed ik al die tijd met een thuislaadkabel. Als het dan al een jaar lang goed ging, waarom wilde ik dan toch een laadpaal? Er waren 6 kleine ergernisjes waarom ik graag aan de laadpaal wilde. Dit zijn ze:
(1) Thuislaadkabel op 10A / Frituurpan
Deze kabel (ook wel granny-lader of druppel-lader genoemd) steek je in een gewoon stopcontact. Er zit een schakeldoos in die kabel die tegen de auto zegt “let op, niet meer dan 10A vragen anders gaat hier het licht uit”. 10 Ampere bij 240 volt, dat is 2,4 kilowatt aan opgenomen vermogen en dat gaat meestal wel goed op een 3,6 kW (16A) woonhuis groep. Alleen als je op diezelfde groep langdurig een “zwaar” apparaat aansluit gaat het mis. Bij mij zat de lader op de groep waar de keukenstopcontacten en woonkamer op zaten. En dat ging dus mis met de frituurpan. Stofzuigen, brood roosteren en zo bleven blijkbaar net onder de grens van opgeteld 16A, maar met de frituurpan aan klapte de zekering er uit, licht uit.
(2) Auto niet vol
De tweede reden voor een laadpaal was dat ik af en toe (maximaal 1x per maand maar met het drukker worden van de zaak steeds vaker) de auto ‘s ochtends niet vol aantrof als ik ‘s avonds pas om twaalf uur thuis kwam. De goede manier is natuurlijk zorgen dat je niet altijd ‘s avonds moet werken maar VVE’s je bevindingen uitleggen gaat nu eenmaal slecht overdag.
De Leaf kan, als ie helemaal leeg is 40 kWh aan energie opzuigen en met de thuislader duurt dat bijna een dag. Nu kom je natuurlijk zelden met een volledige lege accu thuis, maar áls dat zo was dan was de accu ‘s ochtends dus niet vol.
Het is trouwens wel iets om over na te denken: maar een handvol keren per jaar zit de accu niet vol als je altijd laadt met een druppellader. Hoe erg is het dan nodig om thuis een dure 3x35A aansluiting te nemen?
(3) Zelf zonnestroom opmaken
“Maak een plan om zelf zoveel mogelijk zonnestroom op te maken”. Hoe vaak ik dat niet tegen mijn klanten verteld heb, echt dagelijks. Met een laadpaal als de Zappi kan je het laden laten wachten tot er zonnestroom genoeg is. Daarmee kan je dus zorgen dat er zoveel mogelijk zonnestroom in de auto terecht komt. Het gevolg is tweeledig : je saldeert minder (zonnestroom wordt “achter de slimme meter” in auto gestopt) én je ontlast het publieke netwerk. Dit laatste wordt in de toekomst steeds belangrijker omdat op de momenten van maximale zonopbrengst de spanning in het net zo hoog kan oplopen dat omvormers zichzelf uitschakelen. Dan is het heel fijn als er mensen in de buurt juist op die momenten gaan laden of hun thuisaccu vullen.
(4) Gasten
En het is natuurlijk fijn om gasten de mogelijkheid te bieden een beetje bij te laden als ze op bezoek komen, in mijn wijk staat nog geen publieke laadpaal. Met de druppellader ben je na 1,5 uur 3kWh verder, dat schiet niet op.
(5) Energieverlies en veiligheid
De route van de meterkast naar het punt waar het stopcontact voor de lader in de garage zat moet een meter of 20 zijn. Dat is allemaal 2,5mm2. En dat is eigenlijk net te dun voor 10A continu. Bovendien is langdurig laden met zulke stromen eigenlijk niet waarvoor stekkerdozen bedoeld zijn, het veiligheidsgevoel knaagde.
(6) Gedoe
De laadkabel zat ingeplugd in de garage, liep onder de garagedeur door, lag altijd in de weg van parkerende fietsen en hem lostrekken uit het stopcontact als ik hem mee wilde nemen voor laden op een plek waar geen laadpaal in de buurt was : ONHANDIG.
Al met al genoeg redenen om een laadpaal te maken. Al enige tijd lag daarom in mijn garage een Zappi geduldig te wachten op zijn klus-beurt. Dit weekend was het dan eindelijk zo ver.
Naar buiten met die dikke kabel!
Een poos terug had ik in mijn meterkast al een 25A groep laten plaatsen nadat ik ontdekt had dat ik door de mantelbuis waar ook de glasvezel in ligt makkelijk naar buiten kon. Ik had eerst geshopt om te kijken of iemand een 32A zekering wilde plaatsen maar dat wilde niemand voor me doen. Dat ondanks dat ik met de NEN-regelgeving in de hand liet zien dat het veilig kon. Men blijft bij “je moet twee stappen onder je aansluitwaarde blijven”. En met een 35A hoofdaansluiting kom je dan op 25A uit. Wellicht dat, nu alles veilig draait en spanningsvrij gemaakt kan worden dat ik iemand nog een keer vraag toch de zo gewenste 32A automaat te plaatsen, dan kan ik de Leaf op vol vermogen laden, qua veiligheid maakt het niets uit.
Ik zou trouwens altijd aanraden om dit type elektriciteitswerk door professionals uit te laten voeren. De hoeveelheden energie die door de schakelautomaat gaat is levensgevaarlijk groot, hobbywerk is ECHT gevaarlijk!
Dat van die mantelbuis is natuurlijk een mazzeltje, niet iedereen zal in de gelegenheid zijn zo makkelijk een dikke kabel naar buiten te brengen. En dik, dat zijn die kabels. Ik hoefde maar 8 meter te overbruggen en kon daarom toe met 4mm2 aders, als je verder weg moet dan is het al snel interessant om 6mm2 of 10mm2 te leggen, in mijn boek schrijf ik daar een heel hoofdstuk over. Dat zijn kabels die je echt niet even 1-2-3 naar buiten brengt, daar moet je voor plannen. Daarom adviseer ik mijn klanten altijd dat als ze in de gang gaan renoveren ook aan een dikke mantelbuis te denken voor de toekomstige elektrische auto en thuisaccu. Een loze leiding kost een paar euro, de vloer en fundering opnieuw openhakken kost je een vermogen (en dat doe je in de praktijk dus ook niet meer).
Met mijn laadpaalkabelkeuzetool kan je zelf uitrekenen wat een handige kabeldikte voor jouw situatie is. Het komt er op neer dat hoe dikker de kabel is, hoe minder verlies je lijdt tussen meterkast en laadpaal, de natuurkundige wet van Ohm is hier onverbiddelijk. Ik legde trouwens een 5-aderige kabel zodat een toekomstige bewoner altijd nog kan besluiten om een 3-fasen laadstation te plaatsen. De zwarte en grijze draden blijven ongebruikt.
Dat naar buiten brengen was een dagje scheppen, klooien met de trekkabel en vieze handen.
Ik boorde een gat achter het punt waar de PTT ooit de glasvezel in de mantelbuis boorde en wist de kabel eigenlijk verrassend makkelijk naar buiten te krijgen. ik legde gelijk twee ethernetkabels aan, eentje voor de laapdaal (die een sensor nodig heeft in de meterkast) een eentje die ik doortrek naar de garage zodat ik een beveiligingscamera kan aansluiten. Voordenken ipv nadenken :-).
Nadat de kabel naar buiten gebracht was brak een periode van vorst, regen en drukte aan en dit weekend was er eindelijk tijd de klus af te maken.
Ik had de route van de mantelbuis vooraf al helemaal bedacht en onder de stoeptegels trof ik gelukkig niks aan wat dat plannetje zou dwarsbomen. Binnen no time groef ik de 50mm PVC-buis in (alle stukjes aan elkaar plakkend), de hoek om.
De ethernetkabels en stroomkabel er in en binnen no time hing de Zappi. Het aansluiten was een eitje hoewel het aansluiten van de 4mm2 dikke draden in de aansluitenklemmen wel even prutsen is. Goed stevig aandraaien trouwens, je wilt niet dat de kabels gaan vonken in dat kastje. Als laatste de sensorkabel (die ik via de ethernetkabel verlengde) van de sensorklem (die om de hoofd-fase zit) aangesloten en toen was het moment daar! De boel netjes dichtgeschroefd en de 25A zekering aangezet…. en hij deed het meteen! (ik ben een held op sokken met water en elektra dus zo’n moment voelt altijd als een overwinning).
De Zappi springt bij eerste gebruik meteen in het installatiemenu waar je datum en tijd mag invoeren en het allerbelangrijkste : de laadstroombegrenzing. Ik zette hem op 24,5 A zodat ik zeker weet dat hij er niet uit klapt als de auto per ongeluk 25,01A zou vragen. De sensorklem op de hoofdsaansluiting meet vervolgens hoeveel stroom er door de hoofdaansluiting-fase gaat. De Zappi houdt vervolgens continue in de gaten hoeveel stroom de auto vraagt en hoeveel ruimte er is op de hoofdaansluiting. En dat werkt als een zonnetje.
Opmerking :
de sensorklem is richtingsgevoelig, hij ziet in welke richting de energiestroom gaat. Bij mij had mijn elektro-installateur denk ik niet goed gekeken, want hoe harder de auto lade, hoe meer stroom er naar het net toe ging, dacht Zappi. Door de sensordraden in de Zappi om te draaien was dat probleem snel opgelost zoals je hierboven kunt zien.
Conclusie
Mission accomplished! Ik ben een hele ervaring rijker. Dat is inclusief het vastleggen van begin en eindtijd van de elektro-monteur die zijn baas doorgaf dat ie 5 uur bezig was geweest ipv 1,5 uur. Ik kan nu sneller laden, meer eigen zonnestroom opmaken, het publieke net ontlasten, gasten laten laden en …. frituren en laden tegelijk!
Lars
Nabrander over 3 fasen laden
De Leaf, iPace en andere EV’s hebben een zogenaamde 1 Faselader aan boord. Meestal zijn die begrensd op 32A laden (7,4 kW). Voor kleine EV’s is dat prima maar bijvoorbeeld een lege iPace met zijn enorme accu zal zelfs met 32A/1 fase nog heel lang laden. In die gevallen ligt een DC-thuislader, die via de DC-stekker geladen wordt, een oplossing kunnen zijn.
Over deze website :
Op deze website staat het Paris Proof Plan, een werkwijze waarvan ikzelf geloof dat ie erg veel mensen zou kunnen helpen om zelf een energietransitieplan te maken voor hun woning.
Ik kreeg vanmorgen een mailtje binnen met daarin de mededeling “dat u deel uitmaakt van dé top 50 verduurzamers van de bouw- en vastgoedsector”. Daarmee ben ik ontzettend vereerd! Wat leuk dat de markt onderschrijft dat wat ik aan het pionieren ben relevant gevonden wordt. Ik hoop dat het een springplank wordt om ideeën als de WisselKetel en het Paris Proof Plan breder bekend te maken zodat nog meer mensen aan de slag kunnen met hun bezit met slimme stappen voor te bereiden op de toekomst.
Ik maak graag gebruik van de uitnodiging om mijn concurrenten 10 april de hand te schudden. Tot in de RAI!
Ik schreef al in 2013 een blog over onze generatie die het klimaatprobleem veroorzaakt heeft (en dan vooral wij, 1e-wereld burgers). Daarom vlieg ik al een poosje niet meer. Ik kreeg ook al snel in de gaten dat zonnepanelen verkopen echt een druppel op de gloeiende plaat is. Dus ik begon me te richten op oplossingen die de CO2-uitstoot ECHT verlagen. Aardgas vervangen door evenveel stroom uit een gascentrale hoort daar niet bij. En dus werd het een zoektocht naar energie besparen zonder dat daar grote hoeveelheden grondstoffen voor nodig zijn.
Later verhuisden we naar een huis met een olie gestookte CV! Er was een groot vat in de tuin ingegraven. Nog maar één keer per seizoen was er een lucifer nodig en de regeling ging via een kamerthermostaat. Wat een luxe! Bovendien: Ook slaapkamers en de badkamer konden nu verwarmd worden. Opnieuw: een point of no return.
Niet alleen de verwarmingstoestellen, ook de bouw van het huis zelf onderging zo’n ontwikkeling. Als je goed naar de foto’s van kapotte huizen bij de watersnoodramp van 1953 kijkt valt het op dat toen nog veel huizen halfsteens gemetseld waren. Wat een comfort als je dan verhuist naar een huis met een steens muur: Sterkere, veiliger bouw en de warmte werd al wat beter vastgehouden! Point of no return!
De bezoek aan het bouwproject Voorhout Hooghkamer was een hoogtepunt van de dag voor mij. Een bouwer met ballen die tevreden klanten wil, onderaannemers die trots zijn op hun werk en met als enig afspraak : geen tweede auto, daarvoor moet je tekenen en in ruil daarvoor mag je tegen hele gunstige voorwaarden gebruik maken van deel-Leafs die ook nog eens in de uren dat ze niet in gebruik zijn helpen het elektrisciteitsnet te ontlasten. Gave huizen waar het heel fijn wonen wordt!
