Gastblog: Ik verbind

Onze regelmatige terugkerende gastblogger Willem Boeke verving onlangs zijn energieverbruikmeetsysteem / prestatielogger. Hij vertelt over zijn ervaring met het wisselen van het systeem want de oude werd niet meer ondersteund. Het is een interessant blog dat bij mij de vraag opriep waar je eigenlijk de grens wilt trekken tussen meten en bedienen want de verleiding om er ook domotica-achtige zaken mee te gaan doen is wel groot. In dit blog veel aandacht voor 1 merk, 1 product, gewoon om te laten zien dat echte mensen met echte afwegingen zitten en er uiteindelijk keuzes gemaakt moeten worden. Wij als Paris Proof Plan hebben geen relatie met dit merk, de fabrikant of de levererancier.

The floor is yours Willem!

Ik verbind…

Dat is de letterlijke vertaling van de Latijnse productnaam IUNGO. Een chique naam. Overigens op internet blijkt dat veel meer bedrijven en producten deze statusverhogende academische naam voor “verbinding” hebben gekozen.

Sinds 2013 mat ik mijn energieverbruik per verbruiker met PLUGWISE. Ook zo’n prachtige naam met een impliciete verwijzing naar wijsheid. Maar helaas, na ca 7 jaar trekt PLUGWISE de Plug eruit: Je kunt nog een “Adam” (mijn associatie: heeft niet veel om ’t lijf…) kopen om je Gas-CV thermostaat te kunnen monitoren, maar de “Stretch” die de energiemetingen per verbruiker registreerde is, zeg maar, “uitgerekt”; wordt niet meer ondersteund. Jammer.

Of toch niet?

De keuze

Het einde van PLUGWISE noopte mij om rond te gaan snuffelen op https://www.energieverbruiksmanagers.nl/ en na het nodige zoekwerk kwam ik uit op www.IUNGO.nl.

Qua specs leek dat toch wel een verbetering. Zo worden de data, in tegenstelling tot PLUGWISE, lokaal opgeslagen. Een andere aardige bijkomstigheid: Nu kon ik ook de watermeter in het meetprogramma opnemen. En bovendien: Had www.larsboelen.nl niet net de “Nationale nulmeting weken” uitgeroepen?

IUNGO is redelijk betaalbaar en is voor iemand die een beetje handig is volledig zelf te installeren.

En als je alles ineens bestelt geeft de club uit Zwolle ook nog een kleine korting.

IUNGO verbindt niet alleen diverse apparaten met elkaar, maar ook verschillende marktpartijen, waaronder www.Plushuis.nu. Plushuis past het systeem toe in het kader van de Wet op de Kwaliteitsborging: aantonen dat je installaties in de praktijk van jouw huis doen wat ze claimen.

De bestelling

Om te beginnen is uiteraard de IUNGO controller nodig. Ik bestelde 12 Qubino plugs (lekker klein en toch geschikt voor 16 A; mede daarom ook geschikt voor mijn warmwater luchtwarmtepompje). Verder de Sensus MS8100 watermeter met bijbehorende “breakout box” om de pulsen van de watermeter via de P1 kabel aan de controller aan te bieden. Dan nog een 3-fase kWh meter SDM630 V2 voor de warmtepomp en 3x een 1-fase kWh meter SDM120 van Eastron. De enkel-fase meters zijn resp. bestemd voor de 2 WTW units in mijn huis en voor het bijgebouw waar ook de (1-fase) lader voor de auto zit. De bruto zonnepanelen-opbrengst wordt al via de SMA-omvormer en “Sunnyportal” bijgehouden. Bij de kWh meters hoort nog het Modbus usb-stick pakket om de Modbus kabel van de in serie geschakelde kWh meters aan te sluiten op de IUNGO controller.

Wat me nog enig zoekwerk opleverde was het vinden van een passende dinrail montagedoos om althans 2 van de 3 enkelfase meters en de 3-fase meter te plaatsen, samen is dat 6 DIN-modules breed. Uiteindelijk koos ik voor de SEP-S6 opbouwkast voor € 4,30. Maar daarin moet je dan nog wel zelf sparingen aanbrengen voor de aan te sluiten pvc-buisjes en voor de Modbus-signaalkabel(s). De kast is behoorlijk krap, met name om de blauwe nul-draad langs de 1-fase kWh-meters naar de aansluiting aan de bovenzijde te leiden. Anderzijds, een grotere doos zou slecht in mijn meterkast passen.

De derde 1-fase kWh-meter vond nog een plekje in een bestaande groepenkast vlakbij de groepsinstallatieautomaat.

Sparingen in de SEP-S6 modulekast
2x 1-fase en 1x 3-fase kWh meter gemonteerd

De installatie

Eerst maar eens alle PLUGWISE plugs (“Circles” en Stealth”) weghalen, want bij navraag begreep ik dat de PLUGWISE meters weliswaar via het Zwave / Zigbee netwerk door IUNGO worden herkend, maar dat het uitlezen van het vermogen niet lukt. IUNGO heeft zelf niet zoiets als een “Stealth” die in een montagedoosje past, dus moest ik nu toch maar de op DIN-rail te plaatsen Eastron ModBus verbruiksmeters (SDM 630 V2 voor de 3-fase aansluiting van de warmtepomp en SDM120 voor de enkelfase aansluitingen) gaan inbouwen.

Dus warmtepomp uitschakelen, spanning van de 3-fase zekeringskast en netjes de fasedraden met stickers identificeren. Maar toen ik de draden uit de zekeringkast en de pvc-buis trok was ik die stickers ook alweer kwijt. Oeps!

Met een verlengsnoer tussen de meterkast en de CEE wandcontactdoos en een kleine multimeter kon ik per fasedraad in de meterkast de fase op de CEE wandcontactdoos terugvinden…

Gelukkig levert IUNGO keurige en duidelijke gebruiksaanwijzingen mee en is de instelling van de kWh-meters zelf, incl. de toekenning van een Modbus-adres ook al door hen gedaan.

Voor de montage van de IUNGO controller zelf moest ik vanwege ruimtegebrek in mijn meterkast een houten bruggetje over een aantal leidingen in de meterkast fabriceren. Daarna was het een fluitje van een cent. Jammer is dat de breakoutbox niet is voorzien van een montageplaatje. Omdat ik geen fan ben van los aan draden hangende kastjes heb ik maar gekozen voor dubbelzijdig plakband. Mwah.

IUNGO controller gemonteerd op een “bruggetje” met daaronder de breakoutbox; aansluitingen vlnr: IP-kabel, modbus usb-stick, voeding, P1 kabel; op de breakoutbox links de vrije P1 kabel (nu nog naar PLUGWISE Smile) en de signaalkabel van de watermeter. Onder de P1 kabel naar de IUNGO controller en rechts de P1 kabel van de slimme meter (Kamstrup).

 

De kleine Qubino Zigbee plug kan 16 A aan en past ook in een klein hoekje onder het aanrechtkastje. Linksonder op de plug de (grijze) kleursticker. Een blauw ledlampje brandt als de Qubino is ingeschakeld.

 

De eerste ervaringen

De Qubino’s zijn ook al vooraf door het IUNGO-team bij de controller aangemeld en voorzien van een kleursticker. Via de namen van die kleuren is elke plug in de IUNGO-monitor geïdentificeerd en vervolgens kun je bij “Instellingen” heel simpel “blauw” wijzigen in bijv. “wasmachine”.
Nadat ook alle Qubino plugs een plekje in een stopcontact hadden gevonden was feitelijk alles direct plug&play. IP-kabeltje naar de LAN-switch, P1 kabel, via de breakout-box, in de Kamstrup smart meter, signaalkabeltje van de watermeter in de breakout box, modbus usb-stick in de controller en voeding aansluiten. En vervolgens wordt de IUNGO direct gevonden in het netwerk.

De IUNGO monitor. Rechts de 5 via Modbus aangesloten kWh-meters plus de watermeter. Onder de 12 Qubino stopcontact-plugs.

De IUNGO monitor levert mooie en overzichtelijke gebruiksgrafieken, die allemaal exporteerbaar zijn als plaatjes en als csv-bestand. Grafieken kun je ook zelf aanmaken onder een apart tabblad.

De IUNGO monitor is ook te vinden op de iPhone of op de iPad. Alles blijft binnen je eigen LAN, tenzij je bewust kiest voor het instellen van “Toegang op afstand”. Dat laatste gaat dan via een “eigen” vpn verbinding. Ikzelf had er al voor gekozen om een vpn-server op mijn router te installeren. Via die vpn-server heb ik dan vanaf buitenshuis een beveiligde toegang tot mijn LAN en vervolgens ook tot de IUNGO controller.

Puntjes op de i

Zo maar een vermogenspiekje van 100 kW???

Zo maar een vermogenspiekje van 100 kW???

Per saldo is IUNGO een verbetering boven PLUGWISE. Maar een paar kleine verbeterpuntjes zijn er nog wel:

  • Soms vertoont een grafiek van een Qubino plug een “spike” met vermogens tot over 100 kW. Het zijn ongetwijfeld artefacten, maar dat zou toch niet mogen optreden en het bederft door de automatische Y-schaal ook het zicht op het echte verbruik.
  • Je kunt met de instellingen-wizard gemakkelijk een statisch IP-adres toekennen, alleen blijft dat niet statisch en vervalt het telkens terug naar het eerste DHCP – ip-adres.
  • De capaciteit van de dataopslag in de Controller is (nog) niet duidelijk. Wel wordt de manier van opslaan als volgt aangegeven:
    • Als de geselecteerde periode niet ouder is dan 2 dagen, komt er in de CSV 1 data punt per minuut (gemiddelde waarde over 60 seconden).
    • Als geselecteerde periode niet ouder dan 13 maanden dan komt er in de CSV 1 data punt per 5 minuten.
    • Voor data ouder dan 13 maanden komt er in de CSV 1 datapunt per 6 uur.

Men geeft aan dat de data precies 10 jaar data worden opgeslagen. Dus als je minstens 1x per jaar de csv-bestanden downloadt behoud je in elk geval je data.

  • De instelling van tijdschakelingen is nog vrij beperkt; per schakelaar kun je opgeven op welke standaardtijden in- of uitgeschakeld moet worden. Althans ik heb nog niet kunnen uitvinden hoe ik mijn warmwater-warmtepomp naast een dagelijks aan- en uit- ritme ook eens per 14 dagen langer kan laten draaien t.b.v. de Legionella preventie.
  • De gebruiksaanwijzing van de Sensus MS8100 watermeter is opgesteld in letterhoogte 3 of 4…. Een loep erbij is wel wenselijk. Gelukkig is er een wat groter afgedrukte kopie te vinden op de IUNGO website.

Wat doe je er nu mee?

Natuurlijk had ik met PLUGWISE al, waar mogelijk, aardig bezuinigd op stroomverbruikers, dus wat dat betreft zal ik persoonlijk de IUNGO-investering niet zo gauw terugverdienen. Toch heb ik met IUNGO nu al nieuwe, aanvullende opties gevonden om standby-bezuinigingen te doen. Zo vond ik, dankzij de grafieken, een scherpere tijdklokinstelling voor mijn warmwater-warmtepomp. Tezamen bespaar ik daardoor toch weer ca 250 kWh per jaar extra boven de besparingen die ik al had gerealiseerd met PLUGWISE. Daarmee heb ik bovendien voor mezelf een nieuw referentiepunt (nulmeting) kunnen zetten in het kader van Lars Boelens Nationale Nulmeting Weken.

Daarnaast ben ik heel blij met de meelopende watermeter, waardoor bij ons thuis nu ook bewuster met drinkwater wordt omgegaan. Alweer: in geld bespaar je daarmee (nog!) niet echt veel, maar het zuinig zijn met drinkwater wordt wel steeds meer een aandachtspunt.

Wie IUNGO inzet om het bewijs te kunnen leveren van de energieprestatie van je huis kan overigens wel serieus geld terugverdienen: Immers met zo’n energieprestatie kun je bij veel hypotheekverstrekkers een behoorlijke extra lening krijgen tegen aantrekkelijke voorwaarden.

Zelf was ik ook erg gehecht aan de schakelmogelijkheden vanuit de iPhone app, o.a. voor de bediening van de grondpomp voor het besproeien van de tuin (ja hier kan dat!), die ik met PLUGWISE dreigde te verliezen. Met IUNGO is dat weer beschikbaar. Via VPN ook buiten de deur. En, hoewel het even puzzelen was: Ook met IUNGO kun je bepaalde schakelaars vergrendelen zodat je ze niet per ongeluk uit- en juist inschakelt.

Tot slot: Mensen kennen altijd vrij precies het brandstofverbruik van hun auto, maar weten zelden iets te vertellen over het energieverbruik in huis. Door regelmatig onze relaties te tonen waar je energie- en waterverbruik allemaal in zit en wellicht ook met deze blog, hoop ik een klein steentje bij te dragen aan de bewustmaking van het energie- en waterverbruik thuis. Bovendien leer ik mijn huis steeds beter kennen.

Juli 2020, Willem Boeke


Reacties

4 reacties op “Gastblog: Ik verbind”

  1. Pascal Bleij avatar
    Pascal Bleij

    Gaaf stuk Willem en dank aan Lars dan voor het delen

  2. Interessant stuk idd.
    Wel ben ik benieuwd hoe je dit alles installeert en wat het kost als je minder technisch bent. De meeste mensen vinden de specs en technische info moeilijk door te komen en haken dan prematuur af.
    Juist om meer bewustwording te krijgen onder een breder publiek lijkt me een gebruiksvriendelijke toepassing ideaal.
    ?

  3. Wat heb je met de Plugwise systemen gedaan? Die kun je namelijk nog steeds gewoon gebruiken. Niet meer met de app, wel met je data lokaal opgeslagen. Met de Source software en de Stick die in de Stretch zit. Vanaf je laptop, of via een RPi. Dat ben ik nu aan het opzetten en werkt goed.

    1. Jan Willem avatar
      Jan Willem

      N.a.v. het artikel in de NRC van afgelopen zaterdag 10-11 deze website bezocht voor Paris proof plan.
      De Plugwise Stretch, Circles (wall plugs) en de Stealth’s gebruik ik vanaf jan. 2013 nog steeds, ook met de android app. Maar feitelijk stuur ik de Circles aan met mijn zelf ontwikkelde Domotica software modules. Wel jammer dat ik het verbruik en met name de opbrengst van mijn zonnepanelen niet meer goed kan uitlezen, nog wel het actuele verbruik.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *